2022-09-28

De paradox van verliezen en verbinden

Het is eind augustus en het einde van het strandseizoen komt in zicht. Ik ben dan altijd wat melancholisch en zou de zomer, mijn favoriete jaargetijde, zo lang mogelijk willen vasthouden. Al van kinds af aan is de zomer voor mij verbonden met het strand. Mijn mooiste jeugd herinneringen liggen daar. Samen met de familie lange dagen genieten van zon, zee en zand. Zwemmen met mijn moeder was een hoogtepunt op deze dagen. En eindeloos spelen in de zwin totdat de zon de zee bijna raakte. De stralen die zachter worden met de geluiden van spelende kinderen en pratende grote mensen op de achtergrond. En we gaan nog lang niet naar huis…

Ik heb altijd gedacht dat dat het was wat mij zo opgetogen maakt als de zomer weer  in aantocht is en ik opnieuw  mijn voeten in het zand zet. Tot ik afgelopen week nog een laatste duik nam in het heerlijke water met de prachtige golven, waarvan de koppen glinsterden in het zachte zonlicht van eind augustus. Ik dook een golf in en toen ik boven water kwam, overviel me een gevoel van diepe verbondenheid met mijn vader. De grootsheid van de zee, de schoonheid van de golven en de rust van het moment deden me beseffen dat mijn vader als schipper, waarschijnlijk heel wat heeft uitgekeken over dezelfde zee. En hoe hij eenmaal thuis van de reis, er ook altijd weer naar toe terug getrokken werd. Mét de verbondenheid, voelde ik ook het gemis. En met het gemis kwamen de tranen. Ik ging op in dit heilige moment, waarin ik me voor het eerst in mijn leven echt verbonden voelde met mijn papa, die drie maanden voor mijn geboorte overleed. Maar ik voelde ook voor het eerst echt dat ik hem miste. En de tranen die kwamen waren niet alleen tranen van verdriet, maar ook vreugdetranen omdat ik besefte dat ik mijn liefde voor het strand en de zee van geen vreemde heb.

Je zou kunnen zeggen dat er nu pas gevoel toegevoegd is, waar ik het overlijden van mijn vader eerder als een feit beschouwde. Dat dit gebeurde komt niet uit de lucht vallen. Naar aanleiding van een les over het heroverwegen van je familiegeschiedenis ben ik mijn eigen geschiedenis ingedoken. Door je geschiedenis te heroverwegen, er opnieuw over na te denken,  kom je erachter waar je vandaan komt en vind je houvast in je eigen familiegeschiedenis. Het kan nieuwe inzichten geven en jezelf en de ander meer zichtbaar maken. Ook kan het helpen om aan de slag te gaan met uitgestelde rouw. Ik bedacht me dan ook dat het dit jaar 50 jaar geleden was dat mijn vader overleed en dat het nu het moment was om hem zichtbaar te maken, terwijl ik daar eerder niet persé aan dacht of er behoefte aan had. Samen met Kees heb ik wat gesprekken gevoerd met familieleden, zijn we naar het Katwijks Museum geweest om te kijken of er informatie was over zijn leven als schipper en hebben we de oude geluidsopnames van zijn begrafenis beluisterd. Het was zo bijzonder om de tijd te overbruggen door mee te zingen, te bidden en te beseffen dat God er toen en ook nu bij is. Ik plaatste een “in memoriam” in de plaatselijke krant en naar aanleiding van alle informatie die ik had verzameld, heb ik een verhaal geschreven over het leven van mijn vader. Dit heb ik op zijn sterfdag voorgelezen aan mijn kinderen en mijn moeder. Mijn vader werd zichtbaar. Vervolgens zijn we naar de begraafplaats  gegaan en stonden we daar als vrouw, dochter en kleinkinderen voor het eerst samen aan zijn graf. Ik las daar een brief aan hem voor en legde voor het eerst in mijn leven een bloemstuk op zijn graf. Wat was dat fijn om op die manier aan hem te kunnen geven. Iets wat in het rouwen juist zo gemist wordt, het niet meer kunnen geven aan de ander.

Er is over het heroverwegen nog veel meer te zeggen, maar voor mij was het zichtbaar maken van mijn vader bijzonder waardevol. Het heeft geholpen om hem en mezelf een beetje beter te leren kennen en de rouw om mijn verlies, die onbedoeld was uitgesteld, te nemen. Want zo zegt Riet Fiddelaers- Jaspers in haar boek “Met mijn ziel onder de arm”, omgaan met verlies is omgaan met liefde en hechting. Rouw is de achterkant van de liefde. Wie zich niet met de ander verbindt, de ander niet liefheeft, kan ook geen gemis ervaren en erom rouwen. Met andere woorden, er is eerst hechting oftewel verbinding nodig om iets te kunnen verliezen. En liefde gaat altijd gepaard met rouw. Door mijn papa zichtbaar te maken, kon ik me eindelijk verbinden met hem. Vervolgens ervaarde ik liefde en verdriet om de vader, die ik nooit heb gekend!

Wil je ook aan de slag met het heroverwegen van je levensverhaal, neem gerust contact met ons op!